इरान–इजरेल द्वन्द्व उत्कर्षमा : इरानका सर्वोच्च नेता खामेनेईको हत्या योजना रोकियो, कहाँ छन् खामेनेई

इरान र इजरेलबीच जारी द्वन्द्वले अन्तर्राष्ट्रिय चिन्ता थप गहिरिएको छ। अमेरिकी स्रोतहरूका अनुसार, पूर्वराष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले इजरेलद्वारा इरानका सर्वोच्च नेता आयातोल्लाह अली खामेनेईको हत्या गर्ने योजना व्यक्तिगत रूपमा रोकिदिएका थिए। ती स्रोतहरूले बताएअनुसार ट्रम्पले यस्तो कदम अहिलेको संवेदनशील द्वन्द्वपरिस्थितिमा “उचित उपाय होइन” भन्दै अस्वीकार गरेका थिए।

दुई मुलुकबीच लगातार चौथो रात पनि आक्रमण र प्रत्याक्रमण जारी रहेको छ। शुक्रबारदेखि हालसम्म इरानमा कम्तीमा २२४ जनाको मृत्यु भएको विवरण आएको छ भने इजरेलमा कम्तीमा १२ जनाको ज्यान गएको रिपोर्टहरू छन्।

इरानको नेतृत्व सुरक्षित ठाउँमा

इजरेलको पहिलो आक्रमणको केही घण्टाभित्रै खामेनेईलाई तेहरानको उत्तरपूर्वी भागमा रहेको भूमिगत बङ्करमा सारिएको इरानभित्रका स्रोतहरूले जनाएका छन्। इजरेली हमलामा इस्लामिक रिभोलुशनरी गार्ड्सका कमाण्डर इन चीफ होसेन सलामी, सशस्त्र सेनाका प्रमुख मोहम्मद बघेरी र केही वरिष्ठ परमाणु वैज्ञानिकहरूको ज्यान गएको रिपोर्ट छ।

तेहरान नजिकैको पर्चिनमा रहेको सैन्य परिसरलाई पनि लक्षित गरी आक्रमण गरिएको थियो, जुन ठाउँमा एक परमाणु अनुसन्धान केन्द्र रहेको मानिन्छ। उक्त स्थलमा गत अक्टोबरमा पनि इजरेलले आक्रमण गरेको थियो।

इरानको प्रतिक्रिया र अमेरिकी भूमिका

इरानले इस्लामिक रिभोलुशनरी गार्ड्सका खुफिया प्रमुख मोहम्मद काजेमी मारिएको पुष्टि गरिसकेको छ। इजरेली सेना (IDF) ले सोमवार बिहान इरानले थप क्षेप्यास्त्र प्रहार गरेको जानकारी दिँदै आफ्ना प्रतिरक्षा प्रणालीहरू सक्रिय गरिएको जनाएको छ। यसबीच जेरुसलेममा विस्फोटको विवरण आएको छ।

एक वरिष्ठ अमेरिकी अधिकारीलाई उद्धृत गर्दै रोएटर्सले इरानबाट अमेरिकी नागरिक लक्षित नभएको हुँदा अमेरिका तेहरानको राजनीतिक नेतृत्व विरुद्धको हमला समर्थनमा नरहेको बताएको छ।

जी–७ बैठकमा प्रमुख एजेन्डा

यी घटनाक्रमहरूबीच क्यानडाको अल्बर्टा प्रान्तमा जी–७ का नेताहरू तीन दिने शिखर बैठकका लागि भेला हुन थालेका छन्। बैठकमा इरान–इजरेल द्वन्द्व मुख्य विषय बन्ने अनुमान गरिएको छ।

ब्रिटेन र फ्रान्सले संयम अपनाउन आग्रह गरेका छन् भने जापानले इजरेलको आक्रमणलाई “निकै दुखद” भन्दै आलोचना गरेको छ। जी–७ नेताहरूले अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनलाई इजरेलमाथि आफ्नो प्रभाव प्रयोग गरेर द्वन्द्व थप चर्कन नदिन आग्रह गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।

यसैबीच पूर्वराष्ट्रपति ट्रम्पले पनि बैठकतर्फ प्रस्थान गर्नु अघि पत्रकारहरूसँग टिप्पणी गर्दै दुई पक्षबीच सम्झौताको आशा व्यक्त गरे, यद्यपि कहिलेकाहीँ “लड्नु आवश्यक” पर्न सक्ने संकेतसमेत गरे।