बालबालिकामा स्मार्टफोनको लत छ ? यस्ता छन् छुटाउने उपाय

प्रविधिको निरन्तर विकाससँगै स्मार्टफोन हाम्रो दैनिक जीवनको अभिन्न हिस्सा बन्दै गएको छ। मानिसहरू सामाजिक सञ्जालमा जोडिन, बिलहरू तिर्न, इमेल जाँच गर्न, गेम खेल्न तथा मनोरञ्जनका लागि स्मार्टफोन प्रयोग गर्छन्। तर, स्मार्टफोनको अत्यधिक प्रयोगले विशेष गरी बालबालिकामा गम्भीर असर पारिरहेको छ।

आजभोलि बालबालिकाहरू शारीरिक खेलकुद र बाहिरी गतिविधिहरूमा कम रुचि राख्न थालेका छन्। बाहिर खेल्न जाने सट्टा मोबाइल फोनमा घण्टौँ बिताउने प्रवृत्तिले उनीहरूको शारीरिक तथा मानसिक विकासमा नकारात्मक असर पारिरहेको छ। अध्ययनमा ध्यान दिन कठिनाइ हुनुका साथै सामाजिक सम्बन्धहरू पनि प्रभावित भएका छन्।

अभिभावकहरूको चिन्ता स्मार्टफोनको लतका कारण बालबालिकाले पढाइमा ध्यान केन्द्रित गर्न नसक्ने, शारीरिक गतिविधि नगर्ने, समाजसँग घुलमिल नहुनेजस्ता समस्याहरू देखिन थालेका छन्। यस अवस्थाबाट छोराछोरीलाई कसरी मुक्त गर्ने भन्ने विषयमा अभिभावकहरू चिन्तित छन्। तर, केही उपायहरू अपनाएर मोबाइलको लत कम गर्न सकिन्छ।

मोबाइलको लत कम गर्नका लागि के गर्ने?

बाहिरी खेलकुदमा रुचि जगाउने

• • बालबालिकालाई बाहिरी गतिविधिहरूमा संलग्न गराउनु आवश्यक छ। पौडी, साइकलिङ, फुटबल, बास्केटबल जस्ता खेलहरू खेल्न प्रेरित गर्दा उनीहरू मोबाइल फोनबाट टाढा रहनेछन्।

फोनलाई उनीहरूको पहुँचभन्दा बाहिर राख्ने

• • • मोबाइल बालबालिकाको नजरबाट टाढा राख्दा यसको प्रयोगमा कमी आउन सक्छ। विशेषगरी, सुत्नुअघि फोन नदिने बानी बसाल्नु आवश्यक छ।

स्क्रिन समयको सीमा निर्धारण गर्ने

• • • • स्मार्टफोन पूर्ण रूपमा हटाउन सम्भव नहुने भएकाले अभिभावकले बालबालिकाको स्क्रिन समय सीमित गर्नुपर्छ। तोकिएको समयभन्दा बढी फोन प्रयोग नगर्न प्रेरित गर्नुपर्छ।

परिवारसँग समय बिताउने वातावरण सिर्जना गर्ने

• • बालबालिकालाई मोबाइलभन्दा परिवारलाई प्राथमिकता दिन सिकाउनु आवश्यक छ। उनीहरूसँग कुराकानी गर्ने, विभिन्न खेल खेल्ने, पारिवारिक जमघट बढाउने जस्ता उपाय अपनाउन सकिन्छ।

आफू पनि मोबाइल प्रयोग सीमित गर्ने

• • अभिभावक स्वयं मोबाइलमा धेरै समय बिताउने हो भने बच्चाहरूले त्यही सिक्ने सम्भावना हुन्छ। तसर्थ, अभिभावकले पनि मोबाइल प्रयोग सीमित गरेर बालबालिकालाई सकारात्मक सन्देश दिनुपर्छ।

निष्कर्ष

स्मार्टफोन प्रविधिको उपयोगी साधन भए पनि यसको दुरुपयोगले बालबालिकामा नकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ। अभिभावकहरूले सचेत भई बालबालिकालाई डिजिटल लतबाट जोगाउने उपायहरू अपनाउनु आवश्यक छ। परिवारको साथ, खेलकुद, सीमित स्क्रिन समय जस्ता उपायहरू अवलम्बन गरेमा बालबालिकालाई स्मार्टफोनको लतबाट बचाउन सकिन्छ।