कतारमा गाजा युद्धविराम वार्ता विफल, अब के होला ?
कतारमा इजरेल र हमासबीच गाजा युद्धविरामका लागि भइरहेको वार्ता विफल भएको प्यालेस्टिनी अधिकारीहरूले बताएका छन्। मध्यस्थकर्ताहरूको प्रयासका बावजूद दुबै पक्षबीच गहिरो मतभेद देखिएको छ।
संयुक्त राज्य अमेरिकाले हमासलाई अव्यावहारिक मागहरू राखेको आरोप लगाएको छ। अमेरिकी राष्ट्रपति डोनल्ड ट्रम्पले युद्धविरामका लागि प्रस्ताव अघि सारेका थिए, जसअनुसार युद्धविरामको पहिलो चरण एप्रिलको मध्यसम्म लम्ब्याउने योजना थियो।
यसअघि, ट्रम्पले गाजा स्ट्रिपलाई अमेरिकी नियन्त्रणमा लिन र त्यहाँ बसोबास गरिरहेका प्यालेस्टिनीहरूलाई अन्यत्र पुनर्वास गराउने इच्छाशक्ति व्यक्त गरेका थिए।
इजरेलले युद्धविराम सम्झौताको दोस्रो चरण कार्यान्वयन गर्न ढिलाइ गरिरहेको छ। गाजामा सहायता तथा विद्युत् आपूर्ति कटौती गरिएको छ। इजरेलले हमासले बन्धक बनाएका मानिसहरूलाई तत्काल मुक्त गर्नुपर्ने अडान राखेको छ।
हमासको नियन्त्रणमा अझै २४ जना बन्धक जीवित रहेको अनुमान गरिएको छ भने ३५ जनाको मृत्यु भइसकेको ठानिएको छ। जीवित रहेका बन्धकमध्ये २१ वर्षे इजरेली सैनिक एडन एलेक्जेन्डर पनि रहेको बताइएको छ। साथै, हमासको नियन्त्रणमा रहेका अन्य चार अमेरिकी नागरिकको मृत्यु भइसकेको छ।
सन् २०२३ को अक्टोबर ७ मा हमासले इजरेलमा गरेको आक्रमणका क्रममा नेपाली विद्यार्थी विपिन जोशी पनि नियन्त्रणमा परेका थिए। उनको अवस्थाबारे कुनै ठोस जानकारी प्राप्त नभएको भन्दै नेपाली अधिकारीहरूले दोस्रो चरणको युद्धविराममा उनको रिहाइका लागि पहल भइरहेको बताएका छन्। केही दिनअघि प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले इजिप्टलाई जोशीको रिहाइका लागि पहल गर्न अनुरोध गरेका थिए।
फेब्रुअरी २६ मा हमासले चार इजरेली बन्धकको शव हस्तान्तरण गरेको थियो। करिब छ साता लामो युद्धविरामको क्रममा २५ जना जीवित बन्धक इजरेललाई हस्तान्तरण गरिएका थिए।
यसैबीच, उत्तरी गाजामा इजरेली हवाई आक्रमणमा परी दुई स्थानीय पत्रकारसहित कम्तीमा पाँच जनाको मृत्यु भएको प्यालेस्टिनी स्वास्थ्यकर्मीहरूले बताएका छन्। बेत लाहिया भन्ने स्थानमा भएको सो घटनाबारे इजरेलले कुनै टिप्पणी गरेको छैन।
सन् २०२३ अक्टोबर ७ मा हमासले इजरेलमा अप्रत्याशित आक्रमण गरी करिब १,२०० जनाको ज्यान लिएको थियो। सो क्रममा २५१ जनालाई बन्धक बनाइएको थियो। त्यसको प्रत्युत्तरस्वरूप इजरेलले गाजामा सैन्य कारबाही थालेको थियो।
हमासको स्वास्थ्य मन्त्रालयका अनुसार हालसम्म कम्तीमा ४७,५०० जनाको मृत्यु भइसकेको छ। संयुक्त राष्ट्रसङ्घका अनुसार, २३ लाख जनसङ्ख्यामध्ये अधिकांश विस्थापित भएका छन् भने युद्धका कारण दुईतिहाइभन्दा धेरै घर तथा भवनहरू ध्वस्त भएका छन्।
