अनिद्राको समाधानमा कलम र कागज प्रभावकारी: अध्ययन
यदि रातभर अनिद्रा छ वा निदाउन कठिन भइरहेको छ भने, यसको समाधानका लागि एक साधारण उपाय—कलम र कागज—प्रयोग गर्न सकिन्छ। मनोवैज्ञानिक अनुसन्धानले देखाएको छ कि भोलिका जिम्मेवारी र अधुरा कामप्रति चिन्ताले मानिसलाई जागै राख्न सक्छ।
जर्मनीको एक अध्ययनले कार्यालयमा अधुरा जिम्मेवारी बोकेका कर्मचारीहरूले बिदाको दिनमा पनि त्यसकै चिन्ता गर्ने तथ्य उजागर गरेको छ। युनिभर्सिटी अफ ट्रिइरका अनुसन्धानकर्ता क्रिस्टिन साइरेकका अनुसार, “हप्ताभरको अपूरा कामको भावना मानिसको विचारलाई बेचैन बनाउँछ, जसले सप्ताहान्तको छुट्टीमा समेत राम्ररी निदाउन दिँदैन।”
अनुसन्धानले “पर्सिभरेटिभ कग्निसन्स” भनिने मनोवैज्ञानिक प्रक्रियाको उल्लेख गरेको छ, जसमा विगतका नकारात्मक अनुभव वा भविष्यका सम्भावित समस्याहरू दिमागमा निरन्तर घुमिरहन्छन्। यसले मानिसको निद्रा गुम्ने समस्या झनै गम्भीर बनाउँछ।
विशेष गरी आइतवार राति, सोमवारको कामका बारेमा सोच्दा यो समस्या झनै प्रबल हुन्छ। यसलाई समाधान गर्न, विशेषज्ञहरूले चिन्ताजनक विचारलाई व्यवस्थापन गर्न कलम र कागज प्रयोग गर्न सुझाव दिएका छन्।
सूची बनाउने अभ्यासले निद्रामा सुधार
अमेरिकास्थित बेइल युनिभर्सिटीका स्लिप न्युरोसाइन्स एन्ड कग्निसन लेबोरेटरीका निर्देशक माइकल स्कलीनले गरेको एक अध्ययनले भोलिका कामहरूको सूची बनाउने मानिसहरू छिटो निदाउने देखाएको छ।
अध्ययनमा दुई समूहलाई सहभागी गराइएको थियो। पहिलो समूहलाई दिनभरका उपलब्धिहरू लेख्न लगाइयो भने दोस्रो समूहलाई भोलिका जिम्मेवारीहरूको सूची बनाउन लगाइयो। परिणामले दोस्रो समूहका मानिसहरूलाई छिटो निदाउन सहयोग गरेको पुष्टि गर्यो।
कोग्निटिभ अफलोडिङको भूमिका
अनुसन्धानका अनुसार, सूची बनाउने प्रक्रिया “कोग्निटिभ अफलोडिङ” हो, जसले मानसिक चापलाई कागजमा उतारेर हल्का बनाउँछ। स्कलीनका अनुसार, “जसले १० भन्दा बढी कामको सूची बनाउँछन्, उनीहरू औसतमा १५ मिनेट छिटो निदाउँछन्।”
विशेषज्ञहरूले सुझाव दिएका छन् कि सूची बनाउँदा विवरण स्पष्ट लेख्नु, चाहे त्यो लामो नै किन नहोस्, अझ प्रभावकारी हुन्छ। मोबाइलमा सूची बनाउन पनि सकिन्छ, तर सामाजिक सञ्जाल वा इमेलमा समय खेर फाल्न नहुने चेतावनी दिएका छन्।
निद्रा सुधार्न सहज उपाय
अनुसन्धानले देखाएको छ कि सुत्नुअघि ध्यान अभ्यास, मन हल्का बनाउने पुस्तकहरू पढ्नेजस्ता उपायहरू पनि प्रभावकारी छन्। तर, सूची बनाउने अभ्यासले मानिसको चिन्ता कम गर्नुका साथै काममा बढी स्पष्टता र निर्देशन प्रदान गर्ने प्रमाणित भएको छ।
यसलाई दैनिक जीवनको हिस्सा बनाउँदा, भोलिका कामको तयारीका लागि एक कदम अगाडि बढ्न सकिन्छ।